اثر ملي طبيعي سبلان

اثر طبيعي ملي قله سبلان

قله سبلان با ارتفاع بيشينه 4811 متر از سطح درياهاي آزاد ، بلندترين نقطه آذربايجان و دومين قله مرتفع كشور مي باشد.

از ويژگيهاي طبيعي اين اثر مي توان به موارد زير اشاره نمود :

سنگ مقدس محراب يا محراب داشي يخچالها و برف چالهايي با قدمت معادل عمر كوهستان ، ارتفاعات و قلل ديگر شامل هرم داغ يا سبلان كوچك با ارتفاع 4587 متر ، كسري يا آقام داغ با ارتفاع 4577 متر و جنوار داغي ( قبله داغي ) با ارتفاع 3950 متر . از دره هاي معروف سبلان هم ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود :

صندوق لو دره سي دميرچي دره سي

دره لنج آباد ( گنزري دره سي ) راز ليق دره سي

دره اسب مرز (اسنز دره سي ) دره دوجاق

شيروان رده دليجه دره سي

دره آلوارس يا قزل گول لر دره اسماعيل كندي

دره ساچلو دره اسبقران (اسبقران ادره سي )

دره كر كري (مجنده ) دره موئيل

دره كليان

منطقه سبلان داراي چشم اندازهاي بسيار با ارزشي است ، از جمله مي توان آبشار گور گور ، سردابه و آبشار شاه بلاغي را نام برد . يكي از پتانسيل هاي زيستي و طبيعي منطقه سبلان كه به نوبه خود منحصر به فرد است شيروان دره نام دارد . اين دره معروف ترين و مشهور ترين دره سبلان است كه از آبگرم شابيل واقع در شمال سبلان سلطان شروع مي شود و تا جنوبي ترين نقطه آن يعني آت گولي امتداد دارد . همچنين تالاب هاي آت گولي و قره گل نه تنها اكوسيستم خاصي را در كوهستان ايجاد نموده بلكه در فصل مهاجرت پذيراي ده ها نوع پرنده از جمله آنقوت واردك سر سبز مي باشد.

آتشفشان سبلان:

آتشفشان سبلان ار نوع آتشفشان نقطه اي و مخروط مختلف است كه از نظر ساختمان و حجم شبيه آتشفشانهاي قاره اي است ولي از نظر تركيب شيميايي شباهتي با انواع حاشيه قاره اي ندارد . ارتفاع آتشفشان سبلان از سطح دريا 4800 متر و گدازه هاي آن مساحتي معدل 1200 كيلو متر مربع را در بر مي گيرد جاذبه هاي توريستي منطقه سبلان به دو گروه عمده جاذبه هاي طبيعي و جاذبه هاي تاريخي تقسيم مي شوند.

ارتفاعات متعدد و در جوار آن آبهاي معدني موجود، وجود درياچه هاي بزرگ و كوچك ، دشت و جلگه هاي وسيع پيرامون شرايط آب و هواي مساعد و مناسب ، همگي از استعداد ها و قابليت هاي بالقوه طبيعي، فراغتي و استراحتي به شمار مي آيند.

گياهان منطقه سبلان:

فصل بهار آغاز رويش مرتعي بوده كه با ذوب شدن تدريجي برف هاي زمستاني شروع مس شود و در اين مرحله ، مراتع را ژئوفيتهاي گلدار مي پوشاند . گونه هاي تشكيل دهنده سينوزي ارديبهشت ماه مراتع سبلان ، هفت گونه اصلي دارد كه پنج گونه از آنها به تيره لاله و يك گونه به تيره آلاله و گونه ديگر به تيره زنبق تعلق دارد.

گونه هاي گياهي : معدفي تنوع گونه اي گياهان منطقه سبلان به ترتيب اهميت و تيره گياهي : تيره سير (Aliacea ) تيره تاج خروس (Amaranthacea )تره زرشك(Berber idacea) تيره گاوزبان(Boraginaceae )تيره گل استكاني ( companulaceae ) تيره اقطي(chenopodiaceaec) تيره ميخك (caryophllaceae) تيره اسفناجيان(Henopdiaceae) تيره سيستاسه ( cistaceae) تيره مركبان (compositae) تيره شب بو تيره جگن ها (cyperaceaea) تيره ريش بز(Ephdraceae) تيره شاه تره (Fumariaceae) تيره شمعداني (Geraniaceae) تيره گندميان( poaceae يا Gramineae ) تيره لاله (Liliaceae )، تيره پنيرك(Malvaveae ) تيره گل مغربي (onagraceae ) تيره كوكنياريان (papavaraceae ) ، تيره پروانه واران (papilionaceae) تيره بارهنگ (Plantginaceae ) تيره پيومباژيناسه ( Piu pilmbaginaceae ) تيره ترشك(Potamagetonaceae ) تيره گوشاب(Potnmagetonaee) تيره آلاله (Rananclaeeae )، اسپركها (Resedaceae ) تيره گل سرخ(Rosaceae) تيره روناس( Rubiaceae) تيره گل ميمون (Scorphulariaceae)تيره بادنجانيان( Solanaceae) ، تيره چتر يان umbrelliferaae)) تيره گزنه (Urticaceae) تيره سنبل الطيب ( valerianaceae) تيره قيج ها (Zygophyllaceae) .

بطور كلي در منطقه سبلان 39 تيره و 256 گونه گياهي شناسايي شده و جگن ها از تنوع زياد برخوردار دار بوده كه تعداد گونه هاي آن شناسايي نشده است. از اين تعداد 24 تيره در ارتفاع كمتر از 3000 متري و 9 تيره بين 3500 -3000 متري و 6 تيره تا ارتفاع 3900 متري داخل محدوده آثار طبيعي ملي سبلان گسترش دارند نظير : تيره استكاني و مركبان .

حيات وحش :

گونه هاي مهم حيات وحش اين منطقه عبادتند از :

خرس قهوه اي (Ursus arctos) ، كل و بز(پازن ) (capra aegagrus) ، خارپشت اروپايي (Erinaceus europaeus) ،انواع سمور(Mustelidea) ، تشي( hysterix indica) رودك (Meles meles) ، سياه گوش(Lynx lynx) گرگ ( canis aureus) روباه معمولي (vulpes vulpes) ، راسو(Mustela nivalis ) گراز وحشي (Sus scrofa )، شغال (canis aureus) خرگوش (Lepus capensis). و از مهمترين پرندگان بومي منطقه نيز مي توان به : عقاب طلايي (Aquila chrysaetos) سارگپه (Buteo buteo)، طرلان (Accipiter gentillis) ،پيغو(Accipiter bervipes) قرقي (Accipiter nisus) بحري (Falco pelegrinoides) ، ليل (Falco subbuteo) ، دليجه (Falco tinnunculus) ، دليجه كوچك (Falco naumanni) دم جنبانك انواع سهره ، جغد كوچك (Athene noctua) ، سبز قبا ( coracias garrulous) زنبود خوار (Merops opioster) ، هد هد ( Upupa epops ) ، انواع چكاوك (Alaudidae) پرستو (Apus apus) بلدرچين (coturnix coturnix)، كبك دري (Tetraogallus caspicus) كبوتر چاهي ( Culomba livia ) ، باد خورك و انواع كلاغ ( Corvidae) اشاره كرد.

خزندگان منطقه: سوسمار ( Agamidaespo) گرزه مار (افعي) (Vipera lebetina) مار آتشي ( Coluber sehmidti ) ، مار چليپر ( Natrix tesstellate ) لاك پشت مهميزدار (Testudo graeca) مار زنگي (Coluber rarergieri).

طبق مصوبه شمار 223 مورخه 21/3/1381 شواايعالي حفاظت محيط زيست قله سبلان (سلطان ساولان ) از حدوده ارتفاعي 3600 متر از سطح دريا هاي آزاد و به وسعت 6879 هكتار بعنوان اثر طبيعي ملي معرفي گرديده است